Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT & TT trong giáo dục

Sáng 25/3/04, Hội thảo và Triển lãm quốc tế về Công nghệ thông tin và Truyền thông (CNTT & TT) trong giáo dục và đào tạo lần thứ II (ICTE 2004) với chủ đề "Nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT trong giảng dạy" đã được khai mạc tại Hà Nội. Đây là hoạt động thường niên được Trung tâm Tin học (là Trung tâm CNTT trước đây) -Bộ Giáo dục và Đào tạo (CIT) phối hợp với tập đoàn dữ liệu quốc tế (IDG) tại Việt Nam tổ chức.

Cuộc hội thảo này được tổ chức với mục đích là nơi để trao đổi kinh nghiệm triển khai giảng dạy, ứng dụng CNTT & TT trong đổi mới nội dung và phương pháp dạy và học, đổi mới quản lý giáo dục. Các giải pháp ứng dụng công nghệ tiên tiến, tiết kiệm, hiệu quả được trình bày để các cơ sở giáo dục học tập và triển khai.

Từ cùng chung một sự quan tâm ...

Hội thảo và Triển lãm lần này có sự mở rộng về quy mô với 700 đại biểu tham dự, gồm đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, thành phố, lãnh đạo 200 trường đại học, cao đẳng và gần 300 trường trung học chuyên nghiệp trong cả nước. ICTE 2004 có sự tham gia của 28 công ty trong lĩnh vực CNTT như: HP, Microsoft, VDC, Sony, LG, CMS, CMC, FPT,... tham gia trưng bày và giới thiệu các sản phẩm, công nghệ ứng dụng trong lĩnh vực giáo dục. Triển lãm đã thu hút khoảng 2.000 khách tham quan.

Phát biểu tại lễ khai mạc, Thứ trưởng Bộ Bưu chính Viễn thông Mai Liêm Trực nhấn mạnh việc xây dựng một lực lượng rộng rãi các chuyên gia, nhà quản trị mạng trong lĩnh vực CNTT là yếu tố tiên quyết để thúc đẩy chất lượng giáo dục, từ đó tạo thành động lực phát triển kinh tế - xã hội. Ông Trực cũng đặc biệt lưu ý rằng nguồn nhân lực của lĩnh vực này cần được quốc tế hóa và nâng cao kỹ năng hơn nữa bởi có một thực tế là hiện nay nhiều sinh viên tốt nghiệp khó được tuyển dụng do khả năng sử dụng tiếng Anh hạn chế.

Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Trần Văn Nhung, Bộ đang triển khai một dự án thí điểm đào tạo CNTT bằng tiếng Anh tại một số trường đại học trọng điểm. Chủ trương chung của Bộ là khuyến khích các trường đại học có đào tạo về CNTT từng bước đưa chương trình, giáo trình, bài giảng của các chương trình đào tạo CNTT hàng đầu trên thế giới vào giảng dạy, tăng cường thời lượng dạy tiếng Anh cho sinh viên, tiến tới giảng dạy chương trình CNTT bằng tiếng Anh. Đây là một dự án hoàn toàn khả thi và phù hợp với xu thế hiện nay.

Cũng tại cuộc hội thảo này có sự tham dự của ông Patrick McGovern, chủ tịch và là người sáng lập tập đoàn dữ liệu quốc tế IDG. Với thông điệp “Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho tương lai”, ông McGovern đã khẳng định sự ủng hộ đối với những nỗ lực của Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo và cam kết sẽ đầu tư lâu dài tại Việt Nam. Ông McGovern cũng tặng 100 suất học bổng trong 10 năm, mỗi suất 500 USD cho các cá nhân xuất sắc trong lĩnh vực CNTT.

... tới cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm

Trong thời gian diễn ra Hội thảo, các nhà quản lý cùng chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo đã tập trung bàn về những giải pháp ứng dụng hiệu quả nhất đối với điều kiện Việt Nam. Các vấn đề được đặt ra là: Tổng quan về ứng dụng CNTT & TT trong giáo dục; dự án cổng giao tiếp trong giảng dạy; ứng dụng công cụ giảng dạy trực quan trong giáo dục và đào tạo; kinh nghiệm triển khai CNTT trong giáo dục của một số nước châu á; ứng dụng hệ điều hành mã nguồn mở và những kinh nghiệm ứng dụng CNTT của lãnh đạo một số trường học,v.v... Rất nhiều những kinh nghiệm, những giải pháp hữu hiệu được các chuyên gia trình bày tại Hội thảo.

Tiến sĩ Quách Tuấn Ngọc-Giám đốc CIT đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết nối Internet đến các trường học. Ông Ngọc cho biết đến cuối năm 2003, đã có 96% trong tổng số 2057 trường trung học phổ thông (THPT) trong cả nước đã kết nối Internet. Tuy nhiên, dù tỉ lệ cao các trường THPT có thể kết nối Internet nhưng hạ tầng mạng và máy tính ở các trường hiện vẫn còn rất yếu. Chương trình đưa Internet vào các trường học hiện mới đủ sức “phấn đấu cho mỗi trường PTTH có ít nhất hai máy tính nối mạng”.

Thực tế thì tuy dự án Edunet đã bắt đầu khởi động từ năm 1998 nhưng hiện nay việc triển khai vẫn chậm và việc kết nối Internet ở các trường rất hạn chế. Điều này làm cho việc ứng dụng CNTT trong GDĐT chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục. Hiện cả nước có khoảng 300 trang Web cung cấp thông tin về giao dục: tư vấn, luyện thi trực tuyến, đào tạo từ xa song mới chỉ có khoảng 20 trường đại học thuê đường truyền và có Website riêng. Hầu hết việc dạy và học ở các trường ĐH, CĐ, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề, PTTH vẫn theo phương pháp truyền thống, chưa tận dụng được các lợi thế của ứng dụng CNTT nên hiệu quả chưa cao. Nhìn chung, số giờ lên mạng Internet của học sinh, sinh viên hiện vẫn còn rất ít. Để khắc phục, học sinh, sinh viên vẫn phải tìm cách tiếp cận với Internet ở những cửa hàng cafe Internet. Ông Quách Tuấn Ngọc cho rằng cafe Internet là mô hình hoạt động xã hội hoá và rất hiệu quả vì các cửa hàng này phục vụ cả ngày đêm và học sinh, sinh viên nào năng động, cần thông tin gì thì tự tìm đến dùng chứ không nhất thiết phải là một mô hình có phòng máy đầy đủ, đàng hoàng, có giờ giấc chính quy để học trong trường. Cũng theo ông Ngọc, 4% các trường THPT hiện chưa được kết nối là những trường vùng sâu, vùng xa, chưa có đường điện thoại tới, nếu thực hiện chi phí cho đường điện thoại quá cao.

Thực tế cho thấy để khai thác sao cho đạt hiệu quả với những chiếc máy tính nối mạng mà các trường đã được trang bị thì quả là còn nhiều việc cần phải làm. Chẳng hạn như: đào tạo đội ngũ giáo viên có trình độ về tin học; các bài giảng có hướng dẫn tự học chi tiết; xây dựng chương trình đào tạo ở các bậc học; xây dựng phần mềm (phần mềm hệ thống, phần mềm dạy học); biên soạn tài liệu, sách giáo khoa và giáo trình; chuẩn bị trang thiết bị đồng bộ với môi trường dạy, học và ứng dụng CNTT, v.v...

Giáo dục đang là một thị trường Internet đầy tiềm năng với gần 26.000 trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp và trung học phổ thông, trung học cơ sở trong cả nước, với gần 20 triệu học sinh, sinh viên, trong đó có gần 1 triệu sinh viên, nhưng vẫn chưa được đầu tư, khai thác thoả đáng. Mặt khác trình độ CNTT của cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên cũng là một nguyên nhân làm ảnh hưởng trực tiếp đến việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy. Tại Hội thảo rất nhiều doanh nghiệp tham gia cũng đưa ra những giải pháp của riêng mình. Một số doanh nghiệp cho rằng việc ứng dụng CNTT trong nhà trường cần phải chuyển từ việc chỉ quan tâm đến vấn đề đầu tư máy móc, dạy soạn thảo văn bản, dạy lập trình, v.v... sang một bước mới là sử dụng những trang thiết bị đó và mạng giáo dục để đổi mới phương pháp giảng dạy, cụ thể là soạn ra những bài giảng điện tử. Việc học tập trong thế giới công nghệ mới sẽ chuyển từ phương pháp lấy giáo viên làm trọng tâm sang phương pháp tiếp cận lấy học sinh làm trọng tâm. Học sinh sẽ cần những công cụ thu thập thông tin và chuyển thông tin thành kiến thức. Các công cụ công nghệ mới về CNTT có thể sẽ giúp học sinh chuyển sang môi trường học tập mới này.

CNTT và Internet đang trở thành một cánh cửa góp phần rút ngắn khoảng cách trong giáo dục giữa các vùng miền, là phương tiện để tiến tới một “xã hội học tập”. ứng dụng và phát triển CNTT trong giáo dục sẽ tạo ra một bước chuyển cơ bản trong quá trình đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy, học tập và quản lý giáo dục. Mặt khác, giáo dục và đào tạo đóng vai trò quan trọng bậc nhất thúc đẩy sự phát triển của CNTT thông qua việc cung cấp nguồn nhân lực cho CNTT. Có thể nói, những cuộc hội thảo như ICTE 2004 là vô cùng thiết thực đối với các cơ sở giáo dục trong cả nước và rất cần thiết cho những đơn vị cung cấp thiết bị cũng như những đơn vị cung cấp giải pháp để họ có thể có một tiếng nói chung với ngành giáo dục nhằm tìm ra được những giải pháp tốt nhất giúp nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo của Việt Nam.

                                                                                                             Minh Chung