Ng«i sao giµ nhÊt trong thiªn hµ

Nobert Christlieb vµ c¸c céng sù t¹i Tr­êng §¹i häc Hamburg (§øc) võa ph¸t hiÖn ra ng«i sao khæng lå HE017-5240.

Cho ®Õn nay ®ã lµ ng«i sao giµ nhÊt trong gi¶i ng©n hµ mµ c¸c nhµ thiªn v¨n quan s¸t ®­îc. Ng«i sao nµy cã thÓ tån t¹i tõ khi h×nh thµnh vò trô, kho¶ng 14 tû n¨m tr­íc.

HE017-5240 lµ mét thiªn thÓ kh¸c th­êng: kh«ng gièng nh÷ng ng«i sao trÎ, nã gÇn nh­ kh«ng cã kim lo¹i. HE017-5240 lµ thÕ hÖ nh÷ng ng«i sao ®Çu tiªn ®­îc t¹o thµnh tõ vô næ Big Bang.

Trªn t¹p chÝ Nature c¸c nhµ nghiªn cøu viÕt: "Nh÷ng ng«i sao giµ cung cÊp nh÷ng ®Çu mèi chñ yÕu vÒ lÞch sö h×nh thµnh c¸c ng«i sao vµ t¹o ra c¸c nguyªn tè ho¸ häc trong buæi b×nh minh cña vò trô.  NÕu ph¸t hiÖn ®­îc toµn bé nh÷ng ng«i sao kh«ng cã kim lo¹i th× cã thÓ ngay lËp tøc tiÕn hµnh nghiªn cøu khÝ nguyªn thuû tõ vô næ Big Bang."

Sau vô næ Big Bang, thµnh phÇn cña vò trô bao gåm chñ yÕu lµ hydrogen, råi ®Õn helium vµ mét Ýt lithium, v× vËy nh÷ng ng«i sao ®Çu tiªn ®­îc h×nh thµnh h¼n chØ chøa ®ùng nh÷ng nguyªn tè nµy.

§©y lµ thÕ hÖ sao ®Çu tiªn ®· biÕn ®æi nh÷ng nguyªn tè nhÑ nµy thµnh nh÷ng nguyªn tè nÆng h¬n nh­ carbon, phosphorous, s¾t vµ ch× - ®­îc c¸c nhµ thiªn v¨n häc gäi chung lµ kim lo¹i.

Khi nh÷ng ng«i sao nµy bÞ næ chóng ®· tung ra kh¾p vò trô nh÷ng nguyªn tè nÆng, nh÷ng nguyªn tè nµy l¹i tham gia vµo viÖc t¹o nªn nh÷ng thÕ hÖ sao sau nµy nh­ mÆt trêi cña chóng ta.

Sù tån t¹i nh÷ng ng«i sao kh«ng chøa hoÆc chøa rÊt Ýt kim lo¹i ®· ®­îc dù ®o¸n nhiÒu thËp kû nay, tuy nhiªn ch­a cã bÊt kú ng«i sao nµo thuéc lo¹i nµy ®­îc ph¸t hiÖn. §iÒu ®ã khiÕn mét sè ng­êi nghi ngê kh¶ n¨ng tån t¹i cña chóng cho ®Õn khi ph¸t hiÖn ra HE017-5240. Kh¸m ph¸ nµy ®· lÊp ®Çy mét kho¶ng trèng quan träng trong lý thuyÕt vÒ c¸ch thøc t¹o thµnh c¸c nguyªn tè trªn c¸c v× sao.

           HE0107- 5240 trªn d¶i ng©n hµ

C¸c nhµ khoa häc Mü cho hay gÇn 3 tû n¨m tr­íc mét thiªn th¹ch khæng lå réng Ýt nhÊt 20km ®· ®©m vµo Tr¸i ®Êt. Vô va ch¹m nµy ®· g©y ra c¸c ®ît sãng thÇn khæng lå cao tíi nhiÒu km quÐt kh¾p hµnh tinh cña chóng ta. NhiÖt t¹o ra ®· lµm ®¸ bèc h¬i vµ giÕt chÕt mäi thø ngo¹i trõ c¸c vi khuÈn ë s©u d­íi ®¸y biÓn. Thiªn th¹ch nµy lín gÊp ®«i thiªn th¹ch mµ ng­êi ta nghÜ lµ ®· tiªu diÖt hÕt c¸c loµi khñng long 65 triÖu n¨m tr­íc.

                                                                                                                                                                                                 Theo BBC  6.11.2002