CÁCH GIỚI THIỆU TỪ VỰNG THEO PHƯƠNG PHÁP GIAO TIẾP

                                                                                                   Người thực hiện: Huỳnh Thị Thu Giang

Như chúng ta đã biết, từ vựng đóng vai trò vô cùng quan trọng và quyết định phần nhiều trong việc diễn đạt ngôn ngữ. Do vậy, vốn từ vựng hạn hẹp sẽ dẫn đến việc hạn chế trong giao tiếp bằng ngôn ngữ, làm cho việc tư duy trở nên khó khăn hơn, đôi khi tắc nghẽn. Vì thế, việc giúp cho học sinh làm giàu vốn từ vựng của các em thiết nghĩ cũng là nhiệm vụ cần thiết đối với người giáo viên. Tuy nhiên, nếu chỉ đơn thuần viết từ vựng lên bảng càng nhiều càng tốt, giải thích nghĩa rồi yêu cầu học sinh ghi vào vở, sau đó yêu cầu các em học thuộc lòng tất cả ở nhà rồi giáo viên gọi lên bảng kiểm tra, em nào không thuộc thì yêu cầu chép phạt như chúng ta vẫn thường thấy trước đây thì e rằng việc học từ vựng sẽ trở nên khô cứng và thành một gánh nặng đối với học sinh, khiến các em ác cảm với nó. Nhằm giúp các em cảm thấy thích thú vàtự giác trong việc tích lũy từ vựng của mình, chúng tôi xin mạo muội trình bày cách giới thiệu từ vựng theo phương pháp giao tiếp.
        Mục tiêu của giai đoạn giới thiệu từ vựng là thông qua các tình huống và ngôn ngữ cảnh phù hợp với học sinh nhận biết, hiểu được ý nghĩa sử dụng, ý nghĩa từ vựng đồng thời giới thiệu cách phát âm, đánh vần, chữ viết.
        Vai trò của người thầy trong giai đoạn này là chủ đạo và vô cùng quan trọng. Thầy giáo là người truyền thụ kiến thức, là mẫu chuẩn. Tuy nhiên thời gian dành cho giai đoạn này thường là ngắn để có thể nhanh chóng chuyển sang phần thực hành, đó là khâu chủ yếu trong quá trình dạy học và học ngôn ngữ.
        Ngữ liệu mới-ngữ pháp-từ vựng có mối quan hệ khắng khít với nhau. Vì thế không nên dạy tách rời mà phải dạy theo cách để có thể hỗ trợ cho nhau. Sau đây là cách giới thiệu từ vựng mới cụ thể.
        Học từ vựng là một phần quan trọng trong quá trình học ngôn ngữ. Trong khi học, luôn luôn có những từ mới phải học, song không phải từ mới nào cũng cần đưa vào để dạy và dạy như nhau, mà khi  chọn từ cần phải xem những vấn đề sau:

I/Từ chủ động-từ bị động (active and passive vocabulary)

- Từ chủ động: Là những từ học sinh hiểu, nhận biết và sử dụng dược trong giao tiếp nói và viết (dance, think, an apple, house..)

- Từ bị động: Là những từ học sinh chỉ hiểu và nhận biết được khi nghe và đọc (news.)

Cách dạy và giới thiệu hai loại từ ba này có khác nhau. Từ chủ động có liên quan đến bốn kỹ năng nghe, nói đọc, viết, cần đầu tư thời gian dạy và luyện tập kỹ hơn. Những từ bị động chỉ liên quan đến nghe và đọc.
    Giáo viên cần biết lựa chọn và quyết định xem sẽ dạy từ nào như một từ chủ động và từ nào như một từ bị động.

II/Học sinh đã biết từ này chưa?

Ðể không bị mất thời gian phí, giáo viên luôn phải đảm bảo rằng từ mình dạy là những từ cần dạy, từ từ mới học sinh chưa biết. Ðể tránh tình trạng từ dạy không cầnt thiết, có thể đưa ra 2 cách giải quyết sau:

A)Dùng thủ thuật gợi ý (eliceting câu hỏi gợi ý): Câu hỏi gợi ý là những câu hỏi  không nhằm mục đích kiểm tra mà đưa ra để gợi ý, với sự hỗ trợ của từ gợi; nhằm giúp cho học sinh tham gia đóng góp ý kiến, thông tin, nhận biết về một vấn đề nào đó.

- Ý nghĩa của thủ thuật này:

+ Làm cho học sinh được cuốn hút tham gia vào bài học.

+ Gây hứng thú, tạo động cơ, nhu cầu học cho học sinh

+ Tăng thêm thời gian được nói tiếng nước ngoài cho học sinh

+ Phản ánh mức độ không hiểu biết của học sinh về vấn đề đó, giúp cho thầy cô giáo có thể đánh giá, kiểm tra, rút ra kinh nghiệm.

- Cách khai thác: Các câu hỏi gợi ý dùng để thiết lập tình huống, ngữ cảnh hoặc một khái niệm nào đó phục cụ cho:

+ Nơi giới thiệu ngữ liệu, từ vựng.

+ Các hành động trước khi nghe, nói, đọc, viết

+ Một bài tập nói hoặc viết

- Ý nghĩa chủ đạo:

- Xem học sinh có hứng thú và tò  mò về vấn đề để tìm hiểu thêm hay không?

B) để học sinh tự  quyết định (bằng cách hỏi các học sinh xem những từ nào là từ khó, từ mới trong bài)

III/Giới thiệu từ mới.

Khi giới thiệu từ mới, cho viết chữ và định nghĩa như ở từ điển chưa chắc đã đủ đảm bảo cho học sinh cách dùng chúng trong giao tiếp. Học sinh cần phải biết cách phát âm và đặc biết là cách dùng trong nhiều tình huống cụ thể phù hợp. Ðể đạt được mục đích sử dụng, phải giới thiệu từ mới bao gồm những yếu tố sau:

- Chữ viết (Spelling)

- Phát âm (prronuociation)

- Nghĩa của từ (lexical meaning)

- Hình thái ngữ pháp (grammar form)

- Cách sử dụng (use)

Trong những yếu tố trên, cách phát âm và cách sử dụng đóng vai trò chủ yếu.

IV/Ngữ cảnh hóa nghĩa của từ.

Trong phần giới thiệu từ vựng , một nhiệm vụ quan trọng của giáo viên là ngữ cảnh hóa nghĩa của từ, có ý nghĩa là giới thiệu từ mới trong ngữ cảnh sao cho nghĩa và cách dùng từ được sáng tỏ.

Sau đây là một số thủ thuật làm sáng tỏ nghĩa của từ:

- Bằng giáo cụ trực quan: Có nhiều từ chỉ cần làm rõ nghĩa qua các giáo cụ trực quan gồm:

+ Ðồ vật thực trên lớp.

+ Tranh ảnh, hình vẽ, hình cắt dán tạp chí

+ Bảng, biểu

+ Cử chỉ, điệu bộ, diễn trò (body language)

- Bằng ngôn ngữ đã học:

+ Ðịnh nghĩa, miêu tả bằng các từ đã học

+ So sánh đối lập, đưa từ đồng nghĩa, trái nghĩa

+ Cho ví dụ, tình huống

+ Ðoán nghĩa trong ngữ cảnh

+ Dựa vào các qui tắc tạo từ, hình thành từ

- Dich sang tiếng mẹ đẻ

V/Năm bước dạy từ vựng.

- Giới thiệu

- Thực hành

- Ứng dụng nhanh

- Kiểm tra

- Củng cố

Sau khi đã giới thiệu cách dùng từ, giáo viên nên tạo điều kiện thử dùng ngay từ mới qua các bài tập ứng dụng nhanh. Qua đó có được sử dụng những phản hồi hữu ích để giáo viên biết được mức độ hiểu của học sinh về từ mới học đó.

-  Ví dụ.

A)Sau khi giới thiệu song từ mới bored và tired, giáo viên yêu cầu học sinh nói những việc muốn làm trong mỗi hoàn cảnh. Dựa vào những từ gợi ý đã cho, học sinh sẽ chọn những hoạt động phù hợp cho mỗi hoàn cảnh, qua đó thể hiện việc hiểu đúng nghĩa từ bored và tired.

- Go home

- Go to the club

- Go to bed

- Go to the cinema

- Go to the beach

- Go to sleep

- Watch television

- Have a party

b) Sau khi học xong từ "market" giáo viên hỏi.

- Does your mother go to the market?

- When does she go there?

- What does she buy?

- Do you live near the market?

- What do they sll there?

Bằng cách nghe câu hỏi và trả lời, học sinh được luyện tập từ mới trong các ngữ cảnh phù hợp, thể hiện sự hiểu nghĩa và cách dùng của từ.

Tóm lại, không thể phủ nhận vai trò của việc dạy và học từ vựng đối với giáo viên và học sinh. Mặc dù hoạt động này chỉ thường chỉ là một mắt xích trong quá trình rèn luyện kỹ năng nghe, nói, đọc, viết nhưng không vì thế mà xem nhẹ nó. Hy vọng rằng báo cáo khoa học này sẽ góp thêm một ý nghĩa nhỏ cho hội thảo của chúng ta hôm nay.

Quay lại đầu mục

Quay lại trang chủ